چرا خجالت می کشیم؟ و چگونه خجالت را کنار بگذاریم؟

خجالت چیست؟

خجالت یا خجالت کشیدن در واقع  واکنشی است تا حد زیادی غیر ارادی که افراد در هنگام مواجهه با شرایطی خاص از خود نشان می دهند. همان طور که خجالت کشیدن انواع مختلفی دارد، علائم بروز آن در افراد مختلف نیز متنوع است. بسیاری از حضور در جمع خجالت می کشند و برخی دیگر از سخن گفتن در میان آنها. عده ای جسارت گفتگو درباره ی مسائل مالی را ندارند و عده ای دیگر از مواجه شدن با جنس مخالف خود، خجالت می کشند. برخی از افراد خجالتی به سرعت و خیلی زیاد عرق می کنند و عده ای دیگر حرکات مضطربانه ای با دست و پایشان دارند. در هر صورت خجالت کشیدن، یک اضطراب درونی در هنگام مواجه شدن با افراد یا موقعیت هایی خاص است. بیش از آنکه دانستن معنی خجالت به کار ما بیاید، باید به علت ها و ریشه های آن آگاه شویم. تا بعد از آن بتوانیم با آگاهی به این که ما هم در مواقعی فردی خجالتی هستیم، گام در مسیر رفع این چالش بگذاریم.

بسیاری باور دارند خجالتی بودن ریشه در کودکی دارد و برخی از کارشناسان ژنتیک می گویند، خجالتی بودن نیز همچون بسیاری از بیماری های جسمی و حالات روحی، از نسلی به نسل دیگر قابل انتقال است. تحقیقاتی که به تازگی انجام شده نشان می دهد، افراد خجالتی تنها به علت ترشح بیش از اندازه­ی هورمون سروتونین در خون­شان، این حالت اضطراب را تجربه می کنند. از منظر اجتماعی نیز جامعه شناسان می گویند، افرادی که از حضور در جمع، گفتگو کردن در میان آنها و درخواست کردن، خجالت می کشند، غالبا در کودکی، زندگی تنها و منزوی­ای داشته اند. آنها اعتقاد دارند کودکانی که با هم سن و سالانشان و در گروه های متوسط یا بزرگ در محله و یا مهد کودک بزرگ شده اند، کمتر با چالش خجالتی بودن مواجه خواهند شد. با قبول این موضوع که خجالتی بودن امری ناخوشایند است و بسیاری از فرصت های زندگی افراد خجالتی را از آنها ربوده است؛ همه­ی ما باید با ویژگی ها و راهکارهای مواجهه و مقابله با آن آشنا باشیم.

برای این از واژه­ی ” همه­ی ما ” استفاده می کنم که طبق تحقیقات مشخص شده است، هر کدام از ما حداقل در یک موقعیت خاص، احساس خجالت می کنیم. بیش از ۷۵ درصد از مردم کره زمین، یعنی چیزی در حدود ۶ میلیارد نفر، از گفتگو در جمع و یا سخنرانی در جمع های حتی کوچک، خجالت می کشند. بیش از ۶۰ درصد از مردم از مواجهه با جنس مخالف، احساس معذب بودن و خجالت دارند و مثال هایی از این دست، فراوان است.

پیشنهاد میکنم این مطلب را هم مطالعه کنید: آداب معاشرت مهارتی که از منزل تا محل کار به آن نیاز دارید

چگونه خجالت را کنار بگذاریم؟

خب، حالا رسیدیم به یک سوال کاربردی : چگونه خجالتی بودن را کنار بگذارم؟

اساسا انسان ها برای ارتقاء و بهبود فیزیکی و روانی، محکوم به تکرار و تمرین هستند. هیچ راهکار میانبری برای ارتقاء و بهبود در یک چشم بهم زدن و یا تنها با آرزو داشتن، ممکن نیست. خجالت هم اگر آن را به عنوان یک معضل روانی به حساب آوریم؛ برای اصلاح و رفع، نیازمند تمرین و تکرار است. در ادامه­ی این سرفصل تلاش داریم با چند راهکار ساده که به صورت روزانه می توانید آن را با خود تمرین کنید، شما را کمی از خجالتی بودن دور کنیم.

• قبل از هر چیز بدانید از چه چیزی و چگونه خجالت می کشید.

شما باید به صورت مستمر حواستان به خودتان باشد. سعی کنید با خود صادق باشید و ببینید واقعا در چه مواقعی، احساس خجالت می کنید. وقتی آن موقعیت ها را یافتید، تلاش کنید به جای فرار کردن از آنها، اتفاقا بیشتر با آنها مواجه شوید. به این موضوع همچون یک تمرین نگاه کنید. اجازه بدهید که در آن موقعیت قرار بگیرید تا بتوانید واکنش ها و چراییِ آنها را کشف کنید. شاید اگر یک بار آگاهانه با خجالت خود مواجه شوید، دیگر آن را کنار بگذارید.

• خوش اخلاق باشید.

آدم های خوش اخلاق و معاشرتی، کمتر دچار خجالت می شوند. شاید خیلی ساده بگویید : ” خب به خاطر این که آنها خجالتی نیستند “. شما هم تلاش کنید که همچون یکی از آنها، حتی شده به صورت تقلید، راحتتر و بیشتر با آدم های جدید، گفتگو و معاشرت کنید. سعی کنید بیشتر از یک سلام و خداحافظی ساده با مردم گفتگو کنید. به جمله هایتان فکر کنید و مثلا در تاکسی حتی شده خیلی کوتاه در رابطه با یک موضوع با راننده صحبت کنید. سعی کنید اشتیاق گفتگو کردن را در خود و دیگران، تقویت کنید. گاهی یک لبخند ساده از سمت شما می تواند بسیاری از سدهای سنگین آغاز یک رابطه را بشکند. وقتی شما خوش اخلاق باشید، فضای گفتگویتان با دیگران به قدری تغییر می کند که خجالتی بودن در آن، جایی ندارد.

پیشنهاد میکنم این مطلب را هم مطالعه کنید: فیلم هوش اجتماعی از دنیل گلمن

• خودتان را آن گونه که هستید، بشناسید و بپذیرید.

قطعا یکی از ریشه های خجالتی بودن، عدم پذیرش خود، با هر آنچه که هستید؛ می باشد. خودتان را به خوبی بشناسید. شما باید بدانید که در حقیقت، هیچ نقطه­ی ضعف و کمبودی در هیچ انسانی وجود ندارد. تنها ویژگی های ما از هم متفاوتند. ریشه­ی بسیاری از خجالت ها، در مسائلی است که ما آنها را به عنوان ضعف های جسمانی پذیرفته ایم. قد خیلی بلند یا خیلی کوتاه، لاغری و یا چاقی بیش از حد، صورتی زشت و زیبا و خیلی از مسائل دیگر. شما باید بپذیرید، تمامی ویژگی هایتان در کنار هم، خالق خودِ واقعی تان هستند. خودتان را بپذیرید و باور کنید که نه کمبود و نه برتری نسبت به هیچ جمعی ندارید. بدون قضاوت کردن خود یا دیگران، وارد یک جمع شوید، خودتان باشید و از هیچ چیز خجالت نکشید. بسیار ناراحت کننده است که بدانید : بیش از ۵۰ درصد از ما، در گفتگو کردن با افرادی که تنها تحصیلات بیشتری از ما دارند، خجالت می کشیم.

• به خودتان انرژی بدهید و راهی برای تخلیه استرس و اضطرابتان پیدا کنید.

با خودتان مثبت، گفتگو کنید. خیلی با خودتان سختگیر نباشد و در گفتگوهای درونی تان، عاشقانه با خودتان سخن بگویید. اگر در کار و یا موقعیتی، خوب و توانمند نیستید، آن را تمرین کنید. این باور را به خودتان بدهید که شما هم در کاری که به آن علاقه مند هستید، می توانید بهترین باشید. به تنفس­تان توجه کنید و هر بار که مضطرب می شوید، نفس های عمیق بکشید. یک تفریح و یا سرگرمی برای رهایی از اضطراب و کسب آرامش پیدا کنید تا بتوانید حتی شده برای چند ساعت کوتاه، از روزمرگی و اضطراب های ناشی از فعالیت روزانه، به دور باشید. اعتماد به نفس و آرامش، دشمن خجالتی بودن است.

• هرگز از جمع و میهمانی، فرار نکنید. حضور در جمع، اولین و بهترین تمرین شما است.

شایع ترین نوع خجالت، خجالت کشیدن در حضور دیگران و در جمع است. هر کدام از ما به دلایلی مختلف از حضور در جمع، خجالت می کشیم. تمام این تنوع اما ریشه­ای یکسان دارد و آن، تصورات اشتباه از قضاوت هایمان از دیگران و خود است. وقتی از شما برای حضور در یک جمع، فارغ از نوع آن دعوت می شود، به آن به چشم یک فرصت و تمرین نگاه کنید. البته اگر واقعا باور کرده اید که خجالتی هستید و می خواهید یک بار برای همیشه این مشکل را رفع کنید. اگر مصمم به این کار هستید، همان طور که گفتم، چاره ای بجز تمرین ندارید. گام به گام جلو بروید و خود را به انجام هیچ کاری مجبور نکنید. در دفعات اول، تنها چند گفتگوی کوتاه و عادی می تواند باور شما را به خودتان افزایش دهد. می بینید که واقعا دلیلی برای خجالت کشیدن وجود ندارد. وقتی در جمع حاضر شوید و آنقدر جسارت داشته باشید که با خجالتتان مواجه شوید، خیلی زود درخواهید یافت که دیگران، آنقدر هم که شما فکر می کنید، ترسناک نیستند. شاید پس از اولین تجربه ببینید که افراد جدیدی در یک جمع بزرگ، آنقدرها هم که فکر می کردید به جزئیات و ویژگی های فردی شما توجه ندارند و هر فردی مشغله ها و دغدغه های بزرگتری در سر دارد. به عنوان اولین پیشنهاد به شما می گویم که سعی کنید در جمع، خوش اخلاق باشید و لبخند بزنید. پس از آن حتما خودتان را مجبور کنید با افراد جدید، با اعتماد به نفس سلام و علیک کنید و فضا را برای یک گفتگوی کوتاه حتی در رابطه با پیش پا افتاده ترین مسائل، باز کنید. شاید یک احوال پرسی ساده، کلید ورود به یک رابطه دوستانه شود. همان طور که گفتم اگر فقط یک بار جرات مواجه شدن با این خجالت کشیدن بی مورد را کنار بگذارید، می بینید که هیچ چیز در جمع، برای خجالت کشیدن وجود ندارد.

امیدواریم مطالعه این مقاله توانسته باشد قبل از هر چیز شما را با دلایل خجالت کشیدن­تان آشنا کرده باشد. ذره ای جسارت داشته باشید تا اولین دیوار کمرویی و خجالت را فرو بریزید. پس از آن، کار شما به مراتب آسان تر خواهد شد. قطعا انسان های خجالتی، موقعیت های بسیاری را در زندگی شان از دست می دهند. شما از آن دسته نباشید.