چگونه یک ارائه خوب داشته باشیم
چگونه یک ارائه خوب داشته باشیم
فرض کنید یک مقالهی بسیار مهم را به چاپ رسانده اید. یکی از دانشگاههای مطرح کشور از شما درخواست ارائهی آن مقاله را میکند؛ اگر مهارت ارائه موثر نداشته باشید چه میکنید؟
یک واحد دانشگاهی دارید که بخشی از نمره این درس به ارائه اختصاص داده شده است. آیا میتوان بدون داشتن مهارت ارائه موثر نمره لازم را کسب کرد؟
مثالهای بالا، تنها گوشهای از اهمیت مهارت ارائه موثر و presentation است. در دنیای امروز محصول نهایی تنها بخشی از فرآیند تولید کالا و محتوا به حساب میآید.
اگر ایدهای دارید، یا محصولی تولید کرده بدنبال جذب سرمایه گذار هستید، یا حتی موارد جزییتر، یک دانشآموز هستید که معلم شما را ملزم به ارائه یک مطلب میکند. توانایی شما در انجام presentation و ارائه موثر محصول نهایی، در مقبولیت آن بسیار تاثیرگذار است.
بله! محصولی نهایی بسیار مهم است، اما اگر توانایی نمایش درست قابلیت و ویژگیهای آن را نداشته باشید، زحمت شما بیهوده خواهد بود؛ خواه فرآوردهی شما یک مقاله یا ایده یا حتی یک اختراع جدید باشد.
در بیان اهمیت یک مهارت ارائه موثر ، هر چه بگوییم، کم گفتیم. پس بهتر بدون فوت وقت به سراغ بخشهای اصلی مطلب رفته و با هم ببینیم که چگونه میتوانیم یک ارائه موثر داشته باشیم. با ما همراه باشید
روشهای داشتن یک ارائهی موثر؛ قابلیتی اکتسابی نه انتسابی
اینکه در جلسهی دفاع از پروپزال و طرحهای پیشنهادی برای تخصیص بودجهی شرکت نشسته و میبینید که یکی از همکاران شما با اعتماد بنفس فراوان بالای سن میرود، تمام جمعیت را با خود همراه میکند و داوران نیز تمام توجه خود را به صحبتهای او میدهند، یک اتفاق یا یک ویژگی ژنتیکی نیست. تبدیل شدن به یک سخنران یا ارائه دهندهی خوب، توانایی است که شما هم میتوانید آن را کسب کنید.
حال اگر شما هم مثل همکارتان، میخواهید ارائهای داشته باشید که تمام حضار را روی صندلی میخکوب کند، کافی است مراحلی را پیش گرفته و نکاتی را رعایت کنید. برای بررسی بهتر و قدم به قدم ویژگیهای یک پِرِزنت مناسب، دو مرحله: “۱-پیش از جلسهی ارائه و سخنرانی ۲- در حین ارائه و سخنرانی” را معرفی کرده و آنها را بررسی میکنیم.
آنونس محصول شیرین بیان
چه نکاتی را باید پیش از جلسه ارائه رعایت کنم؟
در خاطرتان باشد، افراد کمی هستند که بتوانند در عرض یک شب، آمادهی یک سخنرانی سنگین و گیرا شوند. نکتهی بسیار مهمی است که حداقل یک تا دو هفته پیش از مهلت ارائه، به فکر آن باشید. نکات دیگری که باید پیش از رسیدن زمان مورد نظر، برای داشتن یک ارائهی قوی رعایت کنید، به شرح زیر است:
۱- قدم اول، انتخاب محتوای مناسب است
قدم اول، که شاید مهمترین بخش نیز باشد، انتخاب محتوای مناسب و گیرا برای ارائه است. هر چه محتوای شما، وابسته به موضوع، بدیعتر باشد مخاطب لذت بیشتری از آن خواهد برد. همچنین سعی کنید که محتوای شما تالیف شده باشد، نه صرفا یک رونوشت از یک مقاله یا مطلب. این مورد باعث خواهد شد تا تسلط شما بر مطالب افزایش چشمگیری داشته باشد.
همچنین سعی کنید در تالیف و نگارش محتوای خود از طبقهبندی و دستهبندی مناسب استفاده کنید. اینکه بتوانید کاری کنید که مخاطب در خیل اطلاعات و مطالب ارائهی شما گم نشده، با شما تا انتها همگام باشد، تنها مرتبط به نحوهی ارائه نیست. با دستهبندی صحیح مطالب خود باعث خواهید شد تا مخاطب بداند که هر موضوع مرتبط با چه زمینهای است. اگر شما یک دستهبندی درست برای مطالب خود داشته باشید، در انتهای سخنرانی تکههای پازل در ذهن حضار کنار هم نشسته و این باعث خواهد شد تا یک نمایش خوب داشته باشید!
۲- بستری که میخواهید مطالب خود را در آن ارائه دهید، مشخص نمایید.
حال شما محتوای خود را انتخاب کرده، پس احتمالا آمادهای ارائه دادن هستید. بهتر است عجله نکنید! الان نوبت آن رسیده تا بستری را انتخاب کنید که قرار است اطلاعات شما از طریق آن در اختیار مخاطب قرار گیرد.
اگر سنتیتر هستید، تخته و وایت برد میتواند یک انتخاب باشد. جایی که شما تنها سرفصل مطالب را نوشته و خودتان باقی مطالب را در طی جلسه بیان میکنید. اگر میخواهید چنین روشی را انتخاب کنید، بهتر است به این مثال توجه کنید: باید مقداری آب را از پشت یک سد به یک زمین کشاورزی برسانید. اگر از یک شاهراه برای رساندن آب استفاده کنید بهتر است یا دو شاهراه؟ مسلما هنگامی که از دو شاهراه آبی استفاده میکنید، حجم آب ورودی بیشتر شده، زمین آب بیشتری دریافت کرده و بهتر سیرآب میشود.
ارائه با تخته و وایتبرد، سخنهمانند استفاده از یک شاهراه آبی برای آب رسانی به زمین وسیع ذهن مخاطب است! با استفاده از تخته و وایتبرد شما تنها یکی از حواس پنچگانه مخاطب را درگیر کرده، در نتیجه میزان داده ورودی به مغز آنها کمتر میشود.
همچنین هنگامی که مغز انسان، به طور مداوم تنها در حال دریافت اطلاعات از طریق یکی از حواس باشد، خواه اطلاعات هرچقدر مفید و جذاب باشند، بسیار سریع خسته خواهد شد. اما چگونه میتوان کاری کرد که از این اتفاق جلوگیری نمود؟
جواب بسیار ساده است! حواس دیداری مخاطب را مثل حواس شنیداریاش درگیر سخنرانی خود کنید. این اتفاق میتواند با استفاده از نمودار و چارتهای چاپی رقم بخورد، که برای ارائههای کوچک مناسب است. بهتر است برای ارائههای بزرگتر از ابزاری مثل پاورپوینت استفاده کنید.
اما استفاده از پاورپوینت چالش جدیدی پیش روی شما قرار میدهد: چگونه میتوان اسلایدهای خوب و موثر ساخت؟
چگونه میتوان یک پاورپوینت خوب برای ارائه موثر ساخت؟
یکی از مهارتهای ارائه موثر، ساخت اسلایدهای جذاب است. احتمالا میدانید که باید از فونت و اندازهی مناسب، تم و پسزمینهی درست و رنگ صحیح استفاده کنید. بهتر است به سراغ نکات مهم اما کمتر گفته شده برویم:
۱- عکسهای مناسب میتواند تاثیر ارائهی شما را دو چندان کند
ذهن انسان تصاویر را راحتتر از کلمات درک میکند. گاهی به جای استفاده از متون طولانی و سنگین از یک عکس یا اینفوگرافی جذاب استفاده کنید. این کار باعث خواهد تا ذهن مخاطب آسودگی بیشتری داشته و دیرتر خسته شود. یادتان باشد، هر چه دیرتر ذهن یک نفر از تماشاچیان خسته شود، یعنی دیرتر حواس نفر کناریاش پرت خواهد شد!
۲- کنتراست بسیار مهم است
متن و نوشتار باید در اسلایدها خوانا باشد. رعایت ترکیب رنگی بین پسزمینه و کلمات بسیار مهم است. رنگ کلمات و تم نباید در یک طیف قرار داشته باشند. از تکنیک کنتراست برای جلب نگاه و توجه مخاطب استفاده کنید، بعضی از ترکیبهای رنگی چنین خاصیتی دارند مثل زرد و سیاه.
۳- Blank Space یا فضای خالی
اسلاید خود را لبالب از اطلاعات نکنید. اگر نیت به انجام چنین کاری دارید، بهتر است اصلا از پاورپوینت استفاده نکنید! افراط در درگیری کردن حواس دیداری باعث خواهد شد تا مخاطب دیگر توجهی به سخنان شما نکند. اگر قرار است که تنها روی بینایی مخاطب حساب کنید تا تمرکزی کمتری روی سخنان شما داشته باشد، عملا هیچ الزامی برای حضور شما در جلسهی ارائه وجود ندارد!
۴- در استفاده از انیمیشن و موشنگرافی دقت کنید
یک ارائه وزین و سنگین، بهتر از یک پاورپوینت پر از انیمیشنهای عجیب و غریب است. مخاطب آمده تا اطلاعاتی مفید راجع به موضوعی که شما میخواهید درمورد آن صحبت کنید، کسب کند؛ نه اینکه به تماشای یک فیلم سینمایی بنشیند!
۵- میمها یا موسیقی میتواند ریتم خشک ارائه را بشکند
سخنان شما طولانی شده، حضار کم کم در حال از دست دادن تمرکز خود هستند، که ناگهان یک میم خندهدار یا موسیقی، جو را به کلی عوض میکند. درست است که در ابتدا ذکر کردیم، استفاده از تصاویر میتواند مفید باشد اما بحث میمها متفاوت است. وجود چنین مواردی باعث میشود تا ریتم اجرا از یکنواختی خارج شده، طاقت بینندگان طاق نشود! همچنین استفاده از یک موسیقی متناسب با موضوع، باعث خواهد شد تا قسمتهای بیشتری از مغز مخاطب فعال شده و درک مطالب برایش آسانتر شود.
با استفاده از نکات بالا، میتوانید یک پاورپوینت موثر و گیرا بسازید. بهتر است سراغ ادامهی بحث اصلی، چه نکاتی باید پیش از یک ارائهی خوب رعایت شود، برویم.
۶- روی مطالب خود تسلط پیدا کرده و یک نقشهی مفهومی ترسیم کنید.
حال که نگارش مطالب تمام شد و چارچوب ارائه را انتخاب کردید، بهتر است دست بکار شده و سعی کنید بر تمام جوانب محتوای خود تسلط پیدا کنید. البته همانطور که گفته شد، اگر محتوای شما تالیفی باشد، نگرانی از این بابت ندارید. اما اگر برای نگارش مطالب، از منابع مختلف استفاده کردید، بهتر است به تمام آنها واقف باشید! درصدی از اضطراب شما نشات گرفته از عدم تسلط است.
برای تسلط بهتر روی مطالب، میتوانید یک نقشه راه در ذهن داشته باشید. نقشه راه شما در حقیقت همان سرفصلهای مهم، ترتیب ارائه، موضوعات مورد بحث و مواردی از این دست است. نقشه ذهنی باعث خواهد شد تا تسلط شما بر مطالب افزایش یابد.
۷- انتخاب استراتژی و نحوهی بیان اطلاعات
در حقیقت این مورد در ترسیم نقشهی راه به ما کمک میکند. شما به دو روش میتوانید ترتیب ارائهی مطالب را مشخص کنید: ۱-Inductive 2- Deductive
در روش Inductive از ارائه پایین به بالا استفاده میکنید. یعنی مطالب گوناگونی همچون چارتهای مختلف، اطلاعات، نظرات و… را بیان کرده و در آخر به یک نتیجه گیری کلی میرسید. در این حالت شما آجر به آجر اطلاعات را روی هم گذاشته، تا دیوار بزرگ و اصلی ساخته شود.
Deductive، ارائهی بالا به پایین است. در این روش شما ابتدا آن دیوار بزرگ و اصلی را به مخاطب نشان داده و از آن سخن میگویید. سپس آن دیوار را خراب کرده، تک به تک آجرها را به نمایش میگذارید. یعنی ابتدا موضوع اصلی مورد بحث قرار گرفته، سپس جنبههای مختلف آن بررسی میشود.
بواسطهی نوع موضوع و توانایی شما، یکی از روشهای بالا برای ارائهی و نقشه ذهنی مناسب است.
با ذکر انتخاب استراتژی، بررسی موارد مهم پیش از جلسهی ارائه به اتمام رسید. بهتر است بدون کلام اضافه، به سراغ نکات کاربردی و مهم، که باید در حین جلسه سخنرانی رعایت شود، برویم.
صفحه اینستاگرام ما رو دنبال کنید
دیدگاهتان را بنویسید