مهارت یادگیری خود را ارتقا دهید و در تمرکز بهترین باشید!
مهارت یادگیری یکی از مهارت های مهم زندگی است که با دانستن قواعد و اصول آن قطعا یک قدم جلو تر از بقیه خواهید بود.
در گذشته یادگیری به عنوان یک مهارت شناخته نمی شد و تصور بر این بود که یک امر ذاتی است و برخی قدرت یادگیری بالاتری نسبت به بقیه دارند. اما امروزه یادگیری علاوه بر ذاتی بودن، به عنوان یک مهارت نیز در نظر گرفته می شود که قابلیت تقویت و آموزش را دارد.
تحقیقات حال حاضر نشان دهنده آن است که مهارت یادگیری از طرق مختلفی بهبود می یابد و باعث می شود پیشرفت های چشم گیری حاصل شود. در واقع همه از قدرت یادگیری بهره مند هستند اما آنچه افراد را متمایز می کند داشتن مهارت های لازم برای یادگرفتن است. در این مقاله به شما گفته خواهد شد که چگونه با افزایش تمرکز و سرعت یادگیری، مهارت یادگیری خود را افزایش دهید و تمرکز فوق العاده ای داشته باشید.
یادگیری
در ابتدا بهتر است با مفهوم کلی یادگیری آشنا شویم تا درک بهتری از آن داشته باشیم. مفهوم یادگیری را می توان به صورت های مختلف تعریف کرد: کسب دانش و اطلاعات، آموختن رفتار های خوب یا بد، یادگیری راه کار های مختلف حل مسئله و … . پس می توان این طور نتیجه گرفت که یادگیری حوزه های بسیار گسترده ای را در بر می گیرد و ارائه یک مفهوم کلی دشوار است. هرگنهان (Hergenhahn) و السون (Olson) گفته اند «یادگیری یکی از مهم ترین زمینه ها در روانشناسی امروز و در عین حال یکی از مشکل ترین مفاهیم برای تعریف کردن است.» معروف ترین تعریف یادگیری به شرح زیر است:
ایجاد تغییر نسبتا پایدار در رفتار یا توان رفتاری که حاصل تجربه است و نمی توان آن را به حالت های موقتی بدن مانند آنچه بر اثر خستگی، مصرف دارو و … پدید می آید نسبت داد.
همچنین باید توجه داشت که گرچه هر نوع یادگیری به تغییر می انجامد، اما هر نوع تغییری یادگیری به حساب نمی آید.
محصول یادینگ
افزایش مهارت یادگیری
همانطور که گفته شد تمرکز یکی از ارکان های اصلی در یادگیری است. در واقع هرچه تمرکز شما بیشتر باشد بازدهی شما در یادگیری نیز به همان نسبت افزایش خواهد یافت. حال سوال اصلی این است که راه های افزایش تمرکز و یاد گیری کدام اند؟ در ادامه همین مطلب به طور کامل به این سوال پاسخ داده خواهد شد. همراه ما باشید.
به تمرکز نیز باید به عنوان یک مهارت نگاه کرد که قابلیت بهبود و یادگیری دارد. همه افراد خواهان تمرکز بالا روی انجام کارهایشان هستند. اما به واقع چند درصد افراد موفق خواهند بود؟ تمرکز به این معناست که هنگام انجام کاری، توجه و انرژی شما کاملا همسو با انجام کار باشد و عوامل بیرونی و حتی درونی حواس شما را پرت نکند و شما باید توانایی حفظ این حالت تا اتمام کار را داشته باشید. در ادامه با ارائه چند راه کار شما توانایی متمرکز شدن را خواهید یافت یا اگر از ضعف تمرکز خود رنج می برید، با انجام این روش ها قدرت تمرکز شما بسیار بهبود خواهد یافت.
۱. خوب بخوابید.
توجه داشتن به کیفیت خواب یکی از اصلی ترین نکاتی است که باید مورد توجه قرار دهید. در واقع کیفیت خواب شما ارتباط مستقیمی با حافظه و تمرکز شما دارد. اگر فردا یک قرار کاری مهم یا امتحان سخت دارید که نیازمند توجه و تمرکز بالاست، حتما امشب به اندازه کافی بخوابید چرا که خواب آشفته و ناکافی حتما شما را به دردسر خواهد انداخت. همیشه به یاد داشته باشید که اگر کیفیت خواب پایینی داشته باشید، به همان میزان تمرکز و حافظه شما نیز ضعیف خواهد شد.
۲. آیا به فکر تمرین دادن مغزتان هستید؟
به عضلات بدن خود نگاه کنید. با کمی دقت متوجه خواهید شد عضلاتی که مدام استفاده می شوند ورزیده تر هستند. مغز هم همین طور است و هرچه بیشتر به مغز تمرین دهید آماده تر خواهد بود. با انجام تمرینات ساده مانند حل سودوکو، حل جدول کلمات، شطرنج و به طور کلی کارهایی که نیازمند تفکر هستند مغز خود را آماده نگه دارید. یک مغز ورزیده یک تمرکز قوی را برای شما به ارمغان خواهد آورد.
۳. با طبیعت آشتی کنید.
طی یک سری از تحقیقات انجام شده، به این نتیجه رسیدند که وجود گیاه در دفاتر کار، باعث افزایش تمرکز کارمندان شده. پس اگر از آن دسته از افراد هستید که مدت هاست به دل طبیعت نزده اید بهتر است اوقات فراغت خود را در طبیعت بگذرانید. وجود چند گیاه در یک اتاق تاثیر گذار بود، فکر کنید بودن در طبیعت چه معجزه ای خواهد کرد. اما اگر این امکان برای شما فراهم نیست، حتی رفتن به حیاط خانه یا پارک نزدیک منزلتان نیز مثمر ثمر خواهد بود.
۴. وقت کنار گذاشتن تنبلی رسیده.
مطمئن باشید با نداشتن تحرک و ثابت ماندن هیچ چیزی نصیبتان نخواهد شد. در عوض هرچه بیشتر تحرک داشته باشید و ورزش کنید، تاثیرات مثبت بیشتری متوجه شما خواهد بود که یکی از آن ها افزایش تمرکز شما است. در واقع ورزش منظم علاوه بر این که توجه و تمرکز را تقویت می کند، تا حدی روی روند از دست دادن حافظه نیز موثر است و آن را متوقف می سازد. حتما نیاز نیست یک ورزش سنگین انجام دهید یا به باشگاه بروید. شما حتی در منزل هم می توانید با انجام یک سری حرکات کششی ورزش کنید. به یاد داشته باشید ورزش کم بهتر از انجام ندادن ورزش است. پس شروع کنید.
۵. مدیتیشن (مراقبه) را امتحان کنید.
مدیتیشن فواید بسیار زیادی دارد که افزایش تمرکز یکی از فواید عمده آن است. مدیتیشن باعث تقویت حافظه و توجه نیز می شود.
۶. رژیم غذایی سالم کمک کننده خواهد بود.
شاید تا کنون به این نکته توجه نکرده باشید که آنچه می خورید روی تمرکز و حافظه شما نیز تاثیرگذار است. داشتن رژیم غذایی سالم که شامل وجود غذاهایی مانند: تخم مرغ، زردچوبه، اسفناج، بروکلی، ماهی و … است، برای افزایش تمرکز بسیار موثر است و در عوض از رژیم های غذایی که مملو از شکر و فست فود است جدا خودداری کنید.
۷. کافئین، یاری رسان شما
اگر در حین مطالعه یا انجام کاری که نیازمند تمرکز است احساس کردید که تمرکز شما افت کرده، یک نوشیدنی کافئین دار مانند قهوه بنوشید تا باعث افزایش دقت و تمرکز شما شود. نوشیدن یک لیوان چای سبز هم مفید است. چای سبز کافئین ندارد اما باعث افزایش احساس آرامش و از بین رفتن اضطراب می شود که همین امر روی تمرکز تاثیر گذار خواهد بود.
۸. در حین انجام کار به خود سخت نگیرید و استراحت کنید
منظور از سخت نگرفتن به خود این است که در حین انجام کار به خود استراحت دهید و در مدت زمان طولانی روی یک مسئله تمرکز نکنید. برای روشن شدن این مطلب مثالی ارائه می کنیم، یک وسیله برقی را در نظر بگیرید که برای مدت طولانی روشن باشد. قطعا حرارت موتور این دستگاه بعد از مدتی افزایش می یابد و عملکرد این دستگاه کاهش می یابد. برای جلوگیری از این اتفاق هر چند ساعت باید به دستگاه چند دقیقه استراحت داد. هر چند مغز بسیار پیشرفته تر از وسایل برقی است اما آن هم نیازمند استراحت است. پس از استراحت کردن بین انجام کار نهراسید. برای زمان استراحت خود، ۱۰ تا ۱۵ دقیقه را اختصاص دهید و می توانید به موسیقی دلخواهتان گوش دهید، یک نوشیدنی بنوشید و یا هر کار دیگری که مورد علاقه شماست.
۹. تمرکز روی انجام چند کار، آن هم به طور همزمان؟
شاید باید گفت تمرکز روی انجام دادن چند کار به صورت همزمان یکی از آسیب رسان ترین کار ها است. تمرکز را به مانند یک منبع نور در نظر بگیرید. وقتی این منبع نور را روی یک جسم متمرکز کنیم، قطعا جسم بهتر دیده می شود و تمام جزئیات قابل مشاهده خواهند بود، اما اگر این نور تقسیم شود و به اجسام مختلف بتابد، قطعا کیفیت کاهش میابد و نور کافی به هر جسم نمی رسد. تمرکز هم همین طور است. اگر شما توجه و تمرکز خود را تنها روی یک مسئله بگذارید، به نتیجه مطلوب تری دست خواهید یافت؛ اما اگر به طور همزمان روی چند مسئله متمرکز شوید هیچ کدام به طور رضایت بخشی پایان نخواند یافت.
با تمرکز روی چند موضوع کیفیت کار خود را کاهش ندهید.
۱۰. گذشته ها گذشته، آینده نیز یک راز است.
در زمان حال زندگی کنید. وقتی به انجام کاری مشغولید، اگر فکر شما درگیر خاطرات گذشته یا اتفاقات آینده باشد مطمئنا نمی توانید به درستی تمرکز کنید چرا که یا در حسرت گذشته به سر می برید یا اضطراب و نگرانی اتفاقات آینده گریبانتان را خواهد گرفت. آیا تمرکز در چنین شرایطی ممکن است؟
۱۱. چه چیزی حواستان را پرت میکند؟
حواس پرتی و تمرکز در تضاد کامل با یکدیگرند. عوامل حواس پرتی به دو دسته بیرونی و درونی تقسیم می شود. وقتی که می خواهید متمرکز شوید از تمام عواملی که باعث پرتی حواستان می شود دوری کنید. به عنوان مثال گوشی موبایل خود را دور از دسترس خود قرار دهید، مجلات سر گرمی را جلوی چشم قرار ندهید، اگر احساس اضطراب یا هیجان دارید سعی کنید خود را آرام کنید و … . با کاهش عوامل حواس پرتی، تمرکز خود را بالا ببرید.
افزایش تمرکز در مطالعه
چند بار برای شما اتفاق افتاده به هنگام مطالعه با کوچک ترین صدایی حواستان پرت شده یا ناگهان به خود آمده اید و می بینید به جای مطالعه مشغول شمردن گل های فرش هستید؟ یا چند ساعت را صرف خواندن مطلب کوتاهی کرده اید و در انتهای زمان مطالعه خود هیچ چیزی به یاد ندارید.
متاسفانه با داشتن هر کدام از این مشکلات یا موارد مشابه، باید گفت که شما در تمرکز کردن مشکل دارید و نمی توانید تمرکز لازم را روی درستان بگذارید. همچنین ممکن است شما مهارت های لازم برای یادگیری را نداشته باشید و یا حتی ندانید که چه هستند و چگونه باید این مهارت ها را کسب کرد. گاهی مهارت لازم را تا حدی دارید اما سرعت یادگیری شما پایین است. دلیل هر چه باشد راه حل در همین مطلب است و جای هیچ نگرانی ای نیست چرا که با توجه به مطالبی که گفته شد و مطالبی که در ادامه گفته خواهد شد، در پایان این مقاله راه های افزایش تمرکز در مطالعه و فراتر از آن، تمرکز در تمام حوزه ها را آموخته اید و به راحتی می توانید مهارت یادگیری خود را ارتقاء ببخشید و تا حد زیادی از قدرت یادگیری خود بهره ببرید.
افزایش سرعت یادگیری
در ادامه مطالبی که در ابتدا گفته شد و با نظر به راه هایی که برای افزایش تمرکز ارائه شد، تمرکز شما تا حد زیادی افزایش می یابد که به دنبال آن باعث افزایش مهارت یادگیری شما نیز می شود. نکته ی قابل توجه، چگونگی افزایش سرعت یادگیری است که هم باعث بهبود مهارت یادگیری می شود، هم سرعت عمل را افزایش می دهد که در نتیجه آن مطالب بیشتری در زمان کوتاه تری یاد گرفته خواهد شد که در کنار سرعت، از کیفیت خوبی هم برخوردار است. در ادامه به شرح هر راهکار می پردازیم.
۱. پیش خوانی
اگر قرار است مطلب جدیدی را یاد بگیرید از قبل یک مطالعه مختصر داشته باشید تا موضوع و هدف کلی مطلب را بدانید یادگیری مطالب جدید و ناآشنا به مراتب سخت تر است، با مطالعه و کسب آگاهی راجع به موضوع شما ذهن خود را با مطلبی که قرار است یاد بگیرد آشنا ساخته اید و یادگیری بهتر و سریع تر در شما رخ خواهد داد.
۲. مدت زمان های کوتاه اما پیوسته
باید این طور گفت که یادگیری کوتاه اما مکرر بهتر از یادگیری طولانی مدت است. برای افزایش سرعت یادگیری، زمان مطالعه و یادگیری خود را بین ۳۰ تا ۵۰ دقیقه در نظر بگیرید و بعد از این زمان ۵ تا ۱۰ دقیقه به خود استراحت دهید و دوباره شروع به مطالعه کنید و این روند را تا رسیدن به هدف خود ادامه دهید. تحقیقات نشان داده یادگیری و مطالعه کمتر از ۳۰ دقیقه یا بیشتر از ۵۰ دقیقه تاثیر چندانی ندارد و بعد از حدود ۱ ساعت سرعت یادگیری به طور چشم گیری کاهش می یابد.
۳ .فراموش کنید
شاید این عنوان تعجب برانگیز باشد و این سوال به وجود آید که چگونه فراموش کردن باعث افزایش سرعت یادگیری می شود.
در پاسخ باید باید این طور گفت که شما چیزهای غیرضروری را فراموش می کنید. شما باید فراموش کنید که مدام عبارت منفی بکار برید و توانایی های خود را محدود فرض کنید. قبل از شروع یاد گیری به خود نگویید من قدرت یادگیری ندارم، من نمی دانم مهارت یادگیری چیست، من باهوش نیستم، من نمی توانم و … فراموش کنید که بیرون از حیطه یادگیری چه چیزی در انتظار شماست، فردا یک قرار مهم دارم، لباس هایم را انتخاب نکردم، هوا ابریست و هزاران موضوع دیگر که بی ربط به یادگیری شماست.
فراموش کنید که اطلاعات گذشته خود را در مقابل اطلاعات جدید قرار دهید. شما باید تمامی اطلاعات را کنار هم قرار دهید و به یک دانش جامع و کامل راجع به موضوع مورد نظرتان برسید، پس پذیرای اطلاعات جدید باشید. تمامی مطالب غیر ضروری که گفته شد را فراموش کنید و تنها به یادگرفتن توجه کنید.
۴. حال خوب = یادگیری سریع
موقع یادگیری هرچه حال و هوای بهتری داشته باشید، سریع تر یاد خواهید گرفت. زمانی که عصبی و بی حوصله هستید سرعت یادگیری شما به شدت کاهش می یابد. ممکن است بعد از ۵ ساعت تنها دو صفحه مطالعه کنید یا بعد از اتمام مطالعه چیزی به خاطر نیاورید. تنها هنگامی به سراغ یاد گرفتن بروید که روی مود (حال) خوبی هستید و اگر اینطور نیست در صدد ایجاد حال خوب بر بیایید.
۵. تدریس به دیگران
چیز جدیدی را که آموخته اید به دیگران یاد دهید یا جلو آینه به خود تدریس کنید. این روش به شدت سرعت یادگیری و به خاطر سپردن مطالب را افزایش می دهد. در واقع این روش یک معامله دو سر برد است. اگر به همکلاسی یا همکار خود کمک کنید تا مطالب گفته شده را یاد بگیرد، در واقع هم به خودتان کمک کرده اید که مطالب را سریع تر یاد بگیرید، هم به او در حل مشکلش کمک کرده اید.
۶. ربط دادن اطلاعات به هم
موضوع جدیدی را که آموخته اید، به دانسته های قبلی خود ربط دهید. مثلا اگر مطلب جدیدی راجع به ستارگان آموختید، با اطلاعاتی که قبلا راجع به ستارگان از یک فیلم یا کتاب آموخته بودید ربط دهید. این کار علاوه بر افزایش سرعت یادگیری، باعث می شود که اطلاعات به حافظه طولانی مدت شما انتقال یابد و مطالب را راحت تر به یاد آورید.
۷. یادگیری همراه با لذت
یادگیری را برای خود لذت بخش کنید. هرچه احساس بهتر و خوشایندتری نسبت به مبحث مورد نظر داشته باشید، یادگیری بهتر و سریع تر رخ خواهد داد. مغز تمایل به انجام کار های لذت بخش دارد و اگر شما یادگرفتن را به زور و بدون علاقه انجام دهید این پیام به مغز داده می شود که از انجام این کار دوری کند و در نتیجه شما باید با ذهن خود برای یادگیری مبارزه کنید و انرژی و زمان بیشتری را اختصاص دهید.
۸. نفس عمیق
هر چه اکسیژن بیشتری به بدنتان برسد، فرآیند یادگیری آسان تر خواهد بود. یک نفس عمیق بکشید (دم) و حدود ۳ تا ۵ ثانیه نفس خود را نگه دارید، سپس نفس خود را رها کنید (بازدم). این عمل را چند بار تکرار کنید. همچنین به هنگام مطاله قوز نکنید یا چمباتمه نزنید چرا که سطح اکسیژن بدن کاهش می یابد.
۹. یادداشت برداری
زمانی که در حال یادگیری موضوعی هستید با استفاده از قلم و کاغذ یادداشت برداری کنید (نوت برداری). یادداشت برداری قلم و کاغذی نسبت به تایپ با گوشی و یا لپ تاپ موثرتر است. هرچه یادداشت های شما دقیق تر و بهتر باشد برای شما موثر تر خواهد بود. طی یک سری از تحقیقات مشخص شد کسانی که به هنگام یادگیری یادداشت برداری می کنند فعال تر گوش می دهند و مفاهیم مهم را بهتر درک می کنند.
۱۰. نوشیدن آب
از تاثیرات مهم و مثبتی که نوشیدن آب باعث آن می شود مطلع هستیم و میدانیم بیشتر حجم بدن را آب تشکیل داده. اما نکته این که باید اضافه کرد این است که نوشیدن آب روی یادگیری هم تاثیر گذار است. پس برای افزایش سرعت یادگیری خود به اندازه کافی آب بنوشید
۱۱. چرت زدن
همانطور که گفته شد شما باید طوری برنامه ریزی کنید که بین زمان مطالعاتی خود وقت استراحت نیز داشته باشید. یکی از بهترین کارهایی که می توانید انجام دهید یک خواب کوتاه است. اگر برای استراحت زمان بیشتری دارید بخوابید زیرا باعث سرحال شدنتان می شود و اگر زمان کافی ندارید یک ربع چشمانتان را ببندید و سعی کنید ذهن خود را خالی از فکر کنید و تنها روی استراحت خود تمرکز کنید. اگر ۱۵ دقیقه برای شما سخت است آن را به زمان های کوتاه تری تقسیم کنید (مثلا ۴ تا سه دقیقه) و به چیزی فکر نکنید و کاملا بدن خود را در حالتی که آرام (ریلکس) هستید قرار دهید و بعد از این مدت مجددا به مطالعه بپردازید.
۱۲. یادگیری از طرق مختلف
هنگام یادگیری یک موضوع از روش ها مختلف استفاده کنید. به عنوان مثال علاوه بر خواندن مطالب به ویس (voice) گوش دهید، ویدیوهای آموزشی را ببینید، از عکس نوشته ها کمک بگیرید و … . با این کار یادگیری از طریق بخش های مختلف مغز صورت می گیرد. ممکن است شما چیز هایی که خواندید را به یاد نیاورید، اما تصاویری که دیدید یا صوتی که شنیدید را به خوبی به خاطر آورید.
۱۳. رمز گذاری
آیا تا کنون توجه کرده اید شعر هایی که در کودکی آموخته اید را هنوز به یاد می آورید؟ با استناد به این موضوع، می توانید برای افزایش سرعت و دقت یاد گیری خود مطالب را با شعر بیاموزید یا رمز گردانی کنید. به عنوان مثال شما می خواهید حروفی که در الفبای زبان فارسی و عربی متفاوتند را به خاطر بسپارید که با رمز قرار دادن «گچ پژ»، این حروف به راحتی در ذهن شما خواهد ماند.
در این مقاله سعی شد موثرترین راه های افزایش تمرکز و یادگیری، چه در زمینه مطالعه و چه در سایر زمینه ها، به طور کامل توضیح داده شود و با آگاهی دادن راجع به مهارت یادگیری و راه های افزایش مهارت یادگیری به شما کمک شود که همواره بهترین خود باشید. شما می توانید با خرید محصول یادینگ این مهارت در خود بیشتر تقویت کنید و از آموختن لذت ببرید و هیچگاه فکر نکنید که قدرت یادگیری ندارید و آگاه شوید که شما تنها نیاز به چند تکنیک و راه حل داشتید که همگی در این مقاله در اختیار شما قرار داده شد.
ما رو در اینستاگرام دنبال کنید
درباره احمد انصاری
نویسنده مدرس و مربی مهارتهای ارتباطی عاشق گفتگو و نوشتن تصمیم دارم هر چیزی که یاد گرفتم و تجربه کردم رو در این پیج با شما در میون بزارم از همراهی شما صمیمانه سپاسگزارم
نوشته های بیشتر از احمد انصاری
دیدگاهتان را بنویسید