آموزش سخنوری

آموزش سخنوری یا فراگیری علم و تکنیکهای سخن گفتن همیشه یکی از دغدغه های بسیاری از مردم از گذشته تا الان بوده.

احتمالا شما دوست عزیزی که در حال مطالعه این مطلب هستی هم یکی از اونهایی هستی که آموزش سخنوری و یاد گرفتن مهارتهای سخنرانی برای تو بسیار مهمه. حتما کیپرسی از کجا متوجه شدم ؟ خب از اینحا که الان میتونستی مثلی خیلی از آدمهای دیگه وقتت رو در سایتهای تفریحی و سایتهای زرد بگذرونی ولی همینکه الان در حال خوندن یک مطلب آموزشی با عنوان آموزش سخنوری هستی نسون میده که انتخاب کردی که بیاموزی و یاد بگیری که از این بابت حسابی بهت تبریک میگم.

خب بریم سراغ اصل مطلب یعنی آموزش سخنوری

در اولین قدم بریم ببینیم سخنوری یعنی چی؟

به نظر من سخنوری یعنی بهترین شکل استفاده از کلمات و جملات در موقعیتهای متفاوت برای تاثیرگذاری بیشتر روی افراد مختلف

مثلال کلاسیک این قضیه همون مثال ” بفرما , بشین , بتمرگ ” خودمونه . حالا اینکه در چه شرایطی کدوم یکی از این واژه ها رو انتخاب کنی تا تاثیر گذاری بیشتری داشته باشی با هم متفاوته.

و این شما هستی که به عنوان یک سخنور انتخاب می کنی از چه واژه هایی استفاده کنی تا تاثیرگذار تر باشی .

یک سخنور کسیه که چرایی استفاده از واژگان رو میدونه و اصطلاحا همینطوری دیمی از کلمات استفاده نمیکنه . دقیقا چیزی که سخنور رو با دیگران به لحاظ صحبت کردن متفاوت میکنه اینه که قرار نیست ما فقط زیاد صحبت کنیم بلکه قراره هدفمند صحبت کنیم و با کمترین میزان استفاده از کلمات بیشترین تاثیر رو روی افراد بگذاریم.

توی این تعریف حتی سکوت هم میتونه یکی از تکنیکهای سخنوری باشه چون قراره ما تاثیرگذارتر باشیم نه اینکه فقط حرف بزنیم.

یک تعریفی در علم اقتصاد داریم به عنوان ” بهره وری” که میگه : بهره وری یعنی کارایی به اضافه اثربخشی که به صورت ساده میشه : انجام کار درست به اضافه انجام درست کارها

به نظر من سخنوری هم میتونه یه همچین تعریفی داشته باشه یعنی انتخاب درست واژه ها و درست استفاده درست از واژه ها .

پیشنهاد میکنم این مطلب رو هم مطالعه بفرمایید : طراحی متن سخنرانی ؛ چگونه یک بی نظیرش را بنویسم؟

اما چند نکته :

اول اینکه در یعضی متون سخنوری رو معادل سخنرانی به حساب آوردن که به نظر من زیاد درست نیست و مناسب تر اینه که سخنوری رو معادل هوش کلامی بگیریم چه اینکه هر سخنران خوبی الزاما سخنور خوبی نیست و هر سخنور خوبی هم الزاما سخنران خوبی نیست.

سخنرانی بیشتر به مفهوم صحبت در جمع استفاده میشه ولی شاید شخصی باشه که سخنور خوبی باشه مثل بعضی از شعرا یا نویسنده ها ولی نمیتونه مقابل جمع صحبت یا سخنرانی کنه که نمونه هاش هم زیاد هستن. و در طرف مقابل سخنرانهای خوبی هستند که نمیتونن از صناعات ادبی استفاده کنند و کتاب بنویسند اما در جمع ها خوب صحبت می کنند.

البته که در صورتی که شما مسلح به هر دو مهارت باشید بسیار عالی خواهد بود یعنی هم بتونید از کلمات و جملات درست استفاده کنید و هم به بهترین نحو اونها رو ارائه بدید.

نکته بعدی اینه که در ذهن بسیاری از افراد سخنوری معادل و هم معنی نتقاعد سازی کذاشته شده در حالی که متقاعد ساری یا هنر اقناع فقط یکی از بخشهای آموزش سخنوری یا همون هوش کلامی خودمونه.

در بعضی نوشته ها و متون سخنوری رو به بلاغت معنی کردن که به نظر من تقریبا این دو معنی و معانی دیگه همپوشانی هایی دارند. مثلا تعریف بلاغت رو ببینید:

اینجا مشاهده کنید راز سخنرانی ؛ چگونه با اعتماد به نفس و مصمم به نظر برسیم؟

بلاغت . [ ب َ غ َ ] (از ع ، اِ) بلاغه. چیره زبانی . (منتهی الارب ). فصاحت . (اقرب الموارد). شیواسخنی . زبان آوری . و رجوع به بلاغه شود. || در اصطلاح معانی بیان ، رسیدن به مرتبه ٔ منتهای کمال در ایراد کلام به رعایت مقتضای حال . (غیاث اللغات ) (آنندراج ). آوردن کلام مطابق اقتضای مقام به شرط فصاحت . (ناظم الاطباء). رجوع به بلاغت کلام و بلاغت متکلم در ترکیبات بلاغت شود :

سواران نظم و نثر در میدان بلاغت درآیند. (تاریخ بیهقی ص ۳۹۲)

. همگی ارباب هنر و بلاغت ، پناه و ملاذ جانب او شناختندی . (کلیله و دمنه )

. دربلاغت و براعت یگانه ٔ روزگار شده . (ترجمه ٔ تاریخ یمینی ص ۳۶۱).

کمال براعت و بلاغت او در تزیین و تحسین مقالات خویش معروف . (ترجمه ٔ تاریخ یمینی ص ۲۳۴).

بدین رقعه بر غور فضل و متانت ادب و بلاغت سخن و کمال هنر اواستدلال میتوان کرد. (ترجمه ٔ تاریخ یمینی ص ۲۵۶).

درویشی به مقامی درآمد که صاحب آن بقعه کریم النفس بود، طایفه ای از اهل فضل و بلاغت در صحبت او بودند. (گلستان ).

دوم عالمی که به منطق شیرین و قوت فصاحت و مایه ٔبلاغت هر جا که رود به خدمتش اقدام نمایند. (گلستان ).

بر کمال فضل و بلاغت او حمل نتوان کرد. (گلستان ).

شبی زیت فکرت همی سوختم
چراغ بلاغت می افروختم .

سعدی .

از لغتنامه واژه یاب

حالا به این مثال ها دقت کنید:

در پاسخ به شخصی که رتبه و جایگاهش از شما بالاتره میتونید بگید:

چشم انجام میدم

هر چی شما بگید

هر چی شما بفرمایید

امر امر مطاع است

هر چی شما دستور بفرمایید

شما فقط دستور بفرمایید قربان

منوط به اوامر حضرتعالی می باشد

حرف حرف شماست

دستورات شما انجام میشه

شما فقط امر کنید

انجام شده فرضش کنید قربان

و …

اینکه شما کدوم یکی از واژه ها و حملات بالا رو انتخاب کنید بستگی به شرایط شما و اون شخص و موقعیت داره.

بار معنایی بعضی از جمله های بالا با بقیه جمله ها به شدت فرق میکنه و ممکنه حایگاه شما رو در ذهن مخاطب چند درجه بالا یا پایین ببره . این در حالیه که در نگاه اول تمام حملات تقریبا یک معنی رو دارن.

حالا به این مثال هم توجه کنید:

دوباره در پاسخ به مدیر یا شخصی با رتبه بالاتر

شدنیه اما سخته

سخته اما شدنیه

به نظر شما جملات بالا با هم متفاوت هستند یا خیر؟

لطفا دوباره جملات بالا رو با دقت بخونید و مقداری تامل کنید.

همونطور که متوجه شدید با اینکه واژه ها یا کلمات در هر دو جمله مشابه هم هستند اما از لحاظ معنایی این دو جمله کاملا با هم متفاوت هستند.

در جمله ی اول فرد گوینده داره برای انجام نشدن کار از قبل بهونه میاره یعنی منظورش اینه که نه که نشه انجام داد ولی خیلی سخته و شایدم نشه یا از عهده من خارج باشه. و انگیزه شخص برای انجام اون کار کمه!

اما در جمله ی دوم ما متوجه میشیم که انگیزه شخص برای انجام دادن بسیار بالاست یعنی تمایل به انجام دادن کار داره و منظورش اینه که نه اینکه ساده باشه اما من انجامش میدم!

در آموزش سخنوری دقت به این نکات بسیار مهمه. یعنی در عین حال که ما به واژگان دقت می کنیم به نقش اونها در جملات و جایگاهشون هم باید دقت کنیم.

اینجا مشاهده کنید سخنرانی در جمع ,مهارتی که میتوانید به آن افتخار کنید!

در اهمیت آموزش سخنوری

احتمالا تا همین حای مطلب متوجه اهمیت بسیار زیاد هوش کلامی شده باشید. اما در ادامه به چند نمونه از اهمیتهای آموزش سخنوری یا هوش کلامی اشاره میکنم

شاید اغراق نباشه اگر بگم تمام زندگی ما تحت تاثیر صحبت کردن ماست. حالا چه با دیگران و چه با خودمون . اینکه ما چه صحبتی رو چطور؟ و در چه زمانی به دیگران منتقل میکنیم بسیار مهمه.

اصلا وقتی از شخصیت یک نفر صحبت می کنیم مقدار بسیار زیادی از اون شخصیت رو کلام اون فرد میسازه.

و من فکر نمیکنم چیزی مهمتر از شخصیت انسان وحود داشته باشه . همین شخصیت خوب یا بد شماست که برای شما موفقیت و یا شکست رو به بار میاره وهمین شخصیت شماست که باعث میشه دیگران شما رو و یا محصول شما رو بپسندند یا نه!

اصلا به قول منطقیون انسان همان حیوانی است که میتواند حرف بزند یعنی بزرگترین فرق ما با حیوانات در حرف زدن و تعامل ما با دیگرانه. پس هرچقدر که برای یادگرفتن این مهارت و آموزش سخنوری وقت بزاریم به قول خودمون راه دوری نمیره و در آینده برای ما بسیار موثر خواهد بود.

آیا سخنوری و مهارتهای کلامی ذاتیه؟

کوتاه ترین جواب اینه که خیر!

پاسخ خیر به این سوال یعنی اینکه کاملا اکتسابیه یعنی به دست آوردنی و یاد گرفتنیه . خب شاید سوال برای شما پیش بیاد بعضی از افراد بدون اینکه کلاسی رفته باشن و دوره ای دیده باشن خوب صحبت می کنن و به اصطلاح اشخاص سخنوری هستن!

در پاسخ به این سوال ۳ نکته رو خدمتتون عرض میکنم:

نکته اول: بیشتر این افرادی که مد نظر شما هستن این مهارت رو کسب کردن ولی نه از کلاس دوره بلکه از محیط خانواده و دوستان و در زمان تحصیل . یعنی یا شانس آوردن و یا اینکه آگاهانه محیط خانواده و تحصیل اسن عزیزان طوری بوده که این اشخاص در تعامل خودشون با دوستان و بستگان و خانوتدشون که اونها دارای هوش کلامی و قدرت سخنوری بالایی برخورداد بودن این مهارت ها رو به صورت ناآگاهانه یا آگاهانه آموختن.

نکته دوم : به نظرم از زاویه مقابل نکته اول به این قضیه نگاه کنیم یعنی بگیم خب که چی؟! یعنی اینکه عده ای ذاتی این مهارت رو دارن چی رو ثابت میکنه؟ یعنی اینکه من دیگه نمیتونم یاد بگیرم . آموزش سخنوری برای من فایده ای نداره؟ یا اینکه نبودند کسانی که با یادگیری و آموزش سخنوری تونستن این مهارت رو در خودشون ارتقاء بدهند؟

یعنی اینکه نزارید سوال بالا که آیا مهارتهای کلامی ذاتیه یا قابل یادگیریه , بهونه شما بشه برای یادگرفتن این مهارت به این مهمی.

نکته سوم : بله بودند استثناهایی که از کودکی و حتی سنین ۲ یا ۳ سالگی هوش کلامی داشتن و کم کم که بزرگتر شدن مهارت بیشتری پیدا کردن مثل هر مهارت دیگری در این مهارت هم استثناها وجود دارند مثل موزیسین معروف آقای باخ که از ۵ سالگی سمفونی مینوشته. اما همونطور که در بالا گفتم اینها نباید بهونه ما برای یاد نگرفتن باشه.