مهارت نه گفتن
مهارت نه گفتن « ازهمون بچگی همیشه در حال رعایت کردن حال بقیه بودم هیچ وقت به خودم فکر نمی کردم وهمیشه دوست داشتم بقیه رو از خودم راضی نگه دارم . یادمه وقتی بچه بودم با اینکه خیلی اسباب بازیام رو دوست داشتم اگریه بچه دیگه می خواست فوری تقدیمش می کردم . این که نمیتونم در جواب خواسته دیگران نه ، بگم همیشه آزارام می داد ولی بازم اینکارو می کردم ، تا همین دو سال پیش همکارم می خواست یه وام بانکی بگیره و از من خواهش کرد ضامنش بشم . منم طبق معمول با اینکه زیاد به این کار تمایل نداشتم نه نگفتم و قبول کردم که ضامنش بشم . چند ماهی گذشت و همکارم از اون شرکت استعفا داد ، ۳ ماه بعد از رفتنش از طرف بانک باهام تماس گرفتن و گفتن ایشون قسط هاش رو پرداخت نکرده ، اگر پرداخت نشه مجبوریم مبلغ اقساط را از حقوق شما کسر کنیم . همون موقع باهاش تماس گرفتم گوشیش خاموش بود ، شماره خونشون رو گرفتم ، از اونجا هم رفته بودن به هر دری زدم نبود که نبود ، انگار آب آب شده بود رفته بود تو زمین . هیچی دیگه الان حدود یک ساله که علاوه بر اقساطی که خودم داشتم ، قسط های آقا رو هم پرداخت می کنم و در واقع دیگه آه در بساط ندارم فقط دارم کار می کنم برای پرداخت قسط ها . شاید تا الان واسه نه نگفتنم خیلی تاوان سنگینی نداده بودم ولی این مساله تجربه بزرگی شد برام . همش با خودم میگم ایکاش نمیزاشتم به اینجا برسه ، من خیلی چیزها و خیلی از موقعیت ها رو با یه نه بیجا از دست دادم باید خیلی زودتر از اینها یاد می گرفتم ، نه بگم .»
محصول آموزشی راحت بگو نه
مهارت نه گفتن
شاید داستان بالا و یا یه چیزهایی شبیه به این داستان که از زبان یکی از مراجعه کننده ها نقل شده ، برای خیلی از شما یا اطرافیانتون پیش اومده باشه .
همه ما بارها بارها تو موقعیت هایی قرار گرفتیم که “نه” گفتن برامون سخت بوده و بر خلاف اینکه “نه” رو ترجیح می دادیم “بله” گفتیم .”نه” یکی از مهمترین و تاثیر گذار ترین کلملات تو رهبری ، مدیریت و رشد شغلیه . مهارت نه گفتن که باید از بچگی آموزش داده بشه .”نه” گفتن به معنی از زیر کار در رفتن و یا انجام ندادن کار نیست . “نه” گفتن یه راهکار برای کنترل کار و زندگی شخصی و تعادل بین اونهاست ، به شکلی که هم بتونید از عهده وظایف و مسئولیت ها به خوبی بر بیاید و هم از کارتون رضایت داشته باشید .
بعضی آدما برای اینکه نظر مثبت دیگران رو به خودشون جلب کنن ، هر کاری که ازشون تقاضا میشه رو حتی اگه دوست هم نداشته باشن انجام میدن ، در صورتی که با یه “نه” همه چیز تموم میشه .”نه” گفتن یه هنره اما به این معنی نیست به هر خواسته ایی فوری بگید “نه” ، بلکه به این معنی که اگر کاری از دستتون بر میاد و می تونید اون رو به درستی انجام بدید ، بدون اینکه به کار و زندگی شخصی خودتون لطمه بخوره و با در نظر گرفتن منافعتون ، می تونید جواب مثبت بدید .ولی اگر کاری رو نمی تونید انجام بدید ، با احترام به طرف مقابلتون “نه” بگید .
اگر به همه خواسته ها ی متفاوت اطرافیانتون جواب مثبت بدید ، خیلی زود می فهمید که اصلا سوالی ازتون پرسیده نمیشه و خود به خود شما ناچار به انجام کارهایی هستید که دوست ندارید . شخصی که خودش اصول و قواعد تاثیرگذاری و همراهی با دیگران رو زیر پا میزاره در نهایت به شرایطی میرسه که دیگران هم تو برخورد با اون اصول و قواعد لازم رو رعایت نمی کنند .
یکی از مشخصه های رفتاری افرادی که اعتماد به نفس بالایی دارن ، این هستش که که سعی می کنن هر کاری رو به درستی انجام بدن و اگر هم نتونن از عهدش بر بیان این هنر رو دارن که بگن “نه” و خودشون رو درگیر کارای بیهوده که هیچی نفعی هم براشون نداره نمی کنن .
چه مواقعی باید قاطعانه “نه” بگیم؟
- هر کاری رو که مایل به انجامش نیستین و فکر می کنید نمی تونید درست انجاش بدین .
- خواسته های غیر منطقی که با اصول اخلاقی شما مغایرت داره .
- خواسته هایی که ممکنه برای شما دردسر و زیان داشته باشه .
- به اعتقادات و روسوماتی که به نظر شما درست نیستن .
- کاری که انجام دادنش براتون آزار دهنده باشه .
- افرادی که قصد سوء استفاده از شما رو دارن .
چرا مهارت نه گفتن سخته
تو زندگی واسه همه ماها پیش اومده که مطمئن هستیم باید “نه” بگیم ولی بازم نمی تونیم . به نظرشما دلیلش چی میتونه باشه ؟
مهارت نه گفتن کارساده ای نیست. اونم وقتی که خود ما و دیگران، تمام زندگیمون رو صرف بهبود مهارت “بله” گفتن کردیم و میکنیم . تو فرهنگ ما کمک کردن ، همدلی ، سکوت در مقابل حرفهای بزرگترها ، رعایت حال دیگران ، دفاع نکردن از حق خودمون ، مهمتر بودن نیاز دیگران نسبت به نیازهای خودمون و… یه جورایی ارزش محسوب میشه . از همون بچگی به ما گفتن که باید اینطوری رفتار کنیم و تو وجودمون رعایت کردن این اصول نهادینه شده و اگر بخوایم مخالف اون رفتار کنیم ، عذاب وجدان می گیریم .
فکر می کنیم که باید همه تلاشمون رو بکنیم که رضایت همه رو جلب کنیم تا فرد مفیدی باشیم .از اینکه قضاوت بشیم و از نظر بقیه گستاخ و بی ادب باشیم می ترسیم .
یه دلیل دیگش هم ممکنه این باشه که با خودمون فکر کنیم اگه به تقاضایی که از من دارن “نه ” بگم ، یه وقت کار خودم پیششون گیر باشه به درد سر میافتم .
بعضی موقع ها هم از اینکه از طرف مقابل طردمون کنه و یا اینکه دوستمون نداشته باشن ، میترسیم و”نه” گفتن در مقابلش برامون سخت میشه مخصوصا تو مواقع احساسی . این موضوع تو دوران نوجونی و جونی بیشتر دیده میشه و ممکنه آسیب های جدی به همراه داشته باشه .
گاهی اوقات هم فکر می کنیم در مورد موضوعات کوچیک و کماهمیت بهتره “نه” نگیم و اونها رو انجام بدیم.
پیشنهاد میکنم این مطلب رو هم مطالعه کنید : هنر سخنوری
طرز تفکرتون رو عوض کنید
افکار و باورهایی که سالهای ساله با اون ها بزرگ شدید رو تغییر بدین و دنبال یه جایگزین مناسب برای اونها باشید که باعث پیشرفتتون بشه و به زندیگتون آسیب نزنه . اگر چه که این باورها و ارزشها سالهای ساله که تو وجود شما نهادینه شده ، اما با تمرین می تونید باورهای جدید رو جایگزین قدیمی ها کنید . بهتره برای اینکه راحت تر بتونید “نه” بگید دلایل منطقی که وجود داره رو تو ذهنتون مرور کنید ؛
- هر کسی میتونه تقاضاش رو مطرح کنه ، من هم حق دارم تقاضاش رو قبول نکنم .
- وقتی تو جواب تقاضای یه شخصی “نه” می گیم ، یعنی فقط اون تقاضا رو رد کردیم ، نه اینکه کلا اون فرد رو از زندگی خودمون حذف کردیم .
- ما حق انتخاب داریم ، همون طور که می تونیم به بعضی از تقاضاها جواب مثبت بدیم ، همون قدر هم حق داریم “نه” بگیم .
انواع “نه” گفتن
نه گفتن انواع مختلفی داره و تو هر شرایطی باید از اونی که مناسب تره استفاده کنیم .
نه مستقیم
وقتی کسی از شما می خواد که کاری رو براش انجام بدید و شما دوست ندارید، فقط باید بگیید نه. لازم هم نیست که عذر خواهی کنید یا خجالت بکشید . درسته که دوستتون ، همکارتون ، فامیلتون و… مشکل داره ، ولی لزومی هم نداره شما بار مشکل اون رو به دوش بکشین .
نه انعکاسی
وقتی فردی ازتون تقاضا می کنه که کمکش کنید می تونید باهاش هم دردی کنید ، اما بهش بگید که از عهده کاری که ازتون خواسته بر نمی یاید . مثلا وقتی همکارتون ازتون میخواد که تو حسابرسی سالانه شرکت کمکش کنید ، بگید میدونم خیلی سخته و سر تو هم شلوغه ولی منم یه سری وظایف دارم که باید اونها رو انجام بدم .
نه با دلیل
تو این روش شما یه دلیل کوتاه میارید و شخص مقابلتون رو متقاعد می کنید که نمی تونین تقاضا شو بپذیرید . مثلا : امشب نمی تونم تو مهمونی شرکت کنم ، فردا جلسه مهمی تو شرکت دارم و باید خودم رو برای اون آماده کنم .
نه تعویقی
البته نمیشه گفت که “نه” هستش چون شما به درخواست طرف مقابلتون صد در صد “نه” نمی گید ، بلکه اعلام می کنید در حال حاضر نمی تونم اون رو انجام بدم ، ولی تو آینده احتمالش هست . البته یادتون باشه فقط زمانی ازش استفاده کنید که مطمئن هستید بعدا انجامش می دید وگر نه بد قول می شید . مثلا : امروز نمی تونم باهات بیام کوه ، واسه آخر هفته بعد برنامه ریزی کن .
نه تحقیقی
“نه” تحقیقی هم مثل “نه” تعویقی صد در صد نیست ، بلکه شما تلاش می کنید یه راه آسون تر برای انجام درخواست طرف مقابلتون پیدا کنید . مثلا شما تو حسابداری شرکت کار می کنید همکارتون ازتون می خواد بهش پول قرض بدین و شما می گین ببینم می تونم یه وام کسر از حقوق واست جور کنم .
نه با تکرار
این نوع “نه” گفتن بیشترین کاربرد رو تو موقعیت های مختلف داره مخصوصا وقتی طرف مقابل روی خواسته اش اصرار می کنه . شما فقط نه می گیید و هیچ توضیح اضافه ایی هم نمی دید و فقط “نه” رو تکرار می کنین . مثلا :
ᴑ میای بریم سینما ؟
نه وقت ندارم .
ᴑ خواهش می کنم ، همش دو ساعت وقتت رو می گیره .
گفتم که وقت ندارم .
ᴑ چقدر لوسی تو ، حالا دو ساعات بریم سینما چی میشه .
عزیزم ، متوجه ایی میگم وقت ندارم .
آداب “نه” گفتن
- خلاصه و بدون حاشیه توضیح بدید .
- صریح و صادقانه صحبت کنید ، اما بی ادب نباشید .
- بگیید انجام این کار براتون سخته و نمی تونید از عهدش بر بیاید .
- رفتارتون باید محترمانه باشه . می تونید بگید ؛ متاسفم نمی تونم واست مفید باشم .
- دوستانه و با محبت صحبت کنید ، نه گفتن خودش برای طرف مقابل به اندازه کافی بار منفی داره ،نزارید سخت و خشن هم به نظر برسه .
- به هیچ وجه عذر خواهی نکنید . اگر به هر دلیلی دوست ندارید کاری رو انجام بدید این حقتون که “نه” بگید ، می تونید فقط درموردش توضیحات لازم رو بدید .
- یادتون باشه اینکه صادق باشید و یک بار “نه” بگید ، بهتر از اینه که تا مدتها خودتون احساس ناراحتی کنید و از طرف مقابل هم عصبی و دلخور باشید .
- هیچ وقت خودتون رو برای “نه” گفتن به خواسته دیگران سرزنش نکنید و به خودتون بگیید ، وقتی نمی تونید کاری رو انجام بدین ، این حق شماست که “نه” بگید.
امیدوارم بتوانیم مهارت نه گفتن را در خودمان تقویت کنیم
دیدگاهتان را بنویسید