فن بیان چیست؟
فن بیان چیست؟
فن بیان توانایی خوب صحبت کردن با دیگرانه که باعث ایجاد رابطه مناسب با اونها میشه . برای داشتن فن بیان باید بتونید خوب صحبت کنید ، واضح صحبت کنید ، با اعتماد به نفس صحبت کنید ف ن بیان مثل همه مهارت های دیگه است که با تمرین می تونید اون رو بدست بیارید.
اکثر مردم فکر می کنند که فن بیان مخصوص سخنران ها ، مجری ها ، معلم ها ، اساتید دانشگاه و یه همچین شغل هایه، درحالی که اصلاً اینطوری نیست . فن بیان یعنی چه زمانی چه حرفی را چه اندازه و به چه روشی بگییم ؛ بنابراین با این تعریف همه ما تو هر سنی و تو همه مراحل زندگیمون به فن بیان نیاز داریم.
یکی از کلیدهای موفقیت خیلیها فن بیانه. خیلی ها با همین فن بیان به راحتی به هدفهاشون رسیدن . فن بیان مهارتیه که همه ما برای داشتن روابط موفق تو اجتماع ، خانواده و محیط کار بهش نیاز داریم . در واقع فن بیان جهت گیری ما برای ارتباط برقرار کردن با دیگرانه که تو موقعیت های مختلف و با افراد مختلف تغییر می کنه . بنابراین میشه نتیجه گرفت که ما با افراد مختلف و یا موقعیت های مختلف یه شکل صحبت نمی کنیم . به عنوان مثال برخورد ما با یه بچه ۵ساله ، یه نوجونه ۱۶ ساله و یه فرد مسن ۸۰ ساله کاملا متفاوته.
فن بیان و اهمیت آن
اهمیت داشتن فن بیان اون قدر زیاده که اگر تو این جامعه زندگی می کنید و می خواین که زندگی بهتری و ارتباطات موثر تری رو داشته باشید باید اصول این مهارت رو یاد بگیرید و اون رو به طور عملی تو زندیگتون اجرا کنید . فن بیان فقط مربوط به زندگی شخصی نیست . بلکه تو کسب و کار و روابط اجتماعیتون هم تاثیر گذاره.
حتما واسه شما هم اتفاق افتاده که تو یه سری موقعیت ها ، اگر یه کم فن بیان تون بهتر بود شاید اون موقعیت کاملا به نفع تون می شد ویا به طور کلی سرنوشتمون تغییر پیدا می کرد.
یه نوجوان ۱۶ ساله رو در نظر بگیرید که تو یکی از حساس ترین شرایط سنیه ، پدر و مادرش از سر دلسوزی و دوست داشتن فرزندشون ، همش مراقبش هستن ، مدام نصیحتش می کنن و بهش میگن این کار رو انجام بده ، اون کارو انجام نده. حالا اگر این پدر و مادر فن بیان مناسب داشته باشن و با توجه به سن و سال فرزندشون و موقعیت حساس روحیش باهاش صحبت کنن مطمئنا اثر بخشی بهتری داره و آینده بهتری براش رقم می خوره.
یه کارمند رو در نظر بگیرید که خیلی منظمه و تمامی کارهاش رو به بهترین نحو انجام میده اما متاسفانه فن بیان خوبی نداره و تو دادن گزارش کار و نحوه عملکردش به مدیر یا همکارهاش خیلی ضعیفه . مدیر و همکارش از صحبت هاش دقیقا برداشتی عکس اون چیزی که خودش انتظار داره رو دارن ، که مسلما نتایج خوبی تو محیط کار براش نداره.
فن بیان به ما کمک می کنه که تو موقعیت های مختلف و افرد متفاوت چطوری صحبت کنیم تا هم منظورمون رو بتونیم منتقل کنیم و هم خودمون و هم طرف مقابل از صحبت احساس خوبی داشته باشیم.
اجزای فن بیان:
- نویسنده، مؤلف، سخنران یا گوینده
- مخاطب
- موضوع بحث
- هدف گفتگو
- صدا
- کلمات و جملات
- شخصیت فرد
خوب صحبت کنید
۱- طوری صحبت کنید که صداتون شنیده بشه
نه داد بزنید و نه اونقدر آهسته که کسی نشنوه ،جوری صحبت کنید که دیگران به راحتی صداتون رو بشنوند . بلند صحبت کردن باعث میشه که مخاطب احساس کنه باهاش سر جنگ دارید و در مقابل صحبت هاتون موضع بگیره ، و با آهسته صحبت کردن هم مخاطب فکر می کنه کم رو هستید و اعتماد به نفس ندارید.
۲- دایره لغاتتان رو گسترش بدید
راه های افزایش دایره لغات مطالعه است . هر چقدر بیشتر مطالعه کنید دایره لغاتتون گسترده تر میشه . بعد از مدتی کلمات و جملاتی که خوندید رو ، نا خوداگاه تو موقعیت مناسب ازش استفاده می کنید.
۳- بعضی اصطلاحات رو نگیید
اگر دوست دارید خوب صحبت کنید نباید بیش از حد از بعضی اصطلاحات و تیکه کلام های عامیانه یا به اصطلاح کوچه بازاری استفاده نکنید . البته اگه مخاطباتون جون بودن اگر گاهی اوقات از این اصطلاحات استفاده کنیم بد نیست و جلسه سخنرانی رو از حالت خشک و رسمی در میاره.
۴- از ایجاد وقفه تو صحبت هاتون نترسید
گاهی وقت برای جمع و جور کردن فکرها و ایدها شاید لازم باشه میون صحبتتون یه وقفه ایجاد بشه ، اصلا نترسید . بعد از یه وقفه کوتاه ابه صحبت هاتون ادامه بدید. بهتر از اینه که یه صحبتی رو بگید و بعد از گفتنش پشیمون بشید.
اصلا نگران این نباشید که موقع وقفه میون صحبت هاتون ممکن از صدای” اووووووم ” یا “اِاِاِاِاِاِاِاِاِاِاِاِاِاِاِاِ….” استفاده می کنید ، فقط مراقب باشید که زیاد تکرارش نکنید.
۵- تو مواقع لزوم از زبان بدن استفاده کنید
زبان بدن یکی از روش های خوب برای کمک کردن به انتقال پیامه . با زبان بدن می تونید احساساتتون رو به مخاطبتون بهراحتی انتقال بدید.
۶- مختصر و مفید صحبت کنید
لازم نیست که هر چی میدونید رو به مخاطباتون بگید ، یا برای اینکه مطلبی رو درک کنه ۱۰۰ تا مثال بزنید ، یکی دو تا مثال کافیه . یادتون باشد با زیاد صحبت کردن و تکرار بیش از حد ، مخاطب خیلی زود خسته میشه.
۷- تکرار نکات اصلی
نکات اصلی صحبتتون رو باید بهش تاکید بیشتری داشته باشه . چه بخواید با دوستتون صحبت کنید و چه بخواید برای یه جمعیت چند صد نفره صحبت کنید لازمه یه جاهایی پیام اصلی صحبتتون رو واضح تر تکرار کنید مخصوصا تو انتهای سخنرانی.
۸- از دلایل و مثال های محکم استفاده کنید
تو صحبت هاتون به جای استفاده ازX یاY از اعداد و ارقام واقعی استفاده کنید . چه بخواید از میزان گرم شدن زمین تو یه سمینار علمی سخنرانی کنید چه با دوستتون در مورد آلودگی هوا . همیشه ۲ یا ۳ تا مثال کافیه ، البته بازم بستگی به موضوع داره.
۹- به هیچ وجه عذر خواهی نکنید
اگر میون صحبت هاتون اشتباهی کردید ،به هیچ وجه عذر خواهی نکنید . مثلا اگه کلمه ایی رو اشتباه تلفظ کردید ، یا وقتی استرس داشتید ، اصلا لازم نیست بگید” ببخشید ، من یه مقدار استراس دارم ” با اینکارتون بیشتر اوضاع به هم میریزه و توجه مخاطبتون بیشتر جلب استرس شما میشه . اگر اشتباهی پیش اومد خیلی راحت ازش بگذرید و به صحبت هاتون ادامه بدید ، مخاطب هاتون هم به مرور کلا فراموش می کنن . یادتون باشه فن بیان شامل کنترل شرایط هم میشه.
۱۰- روی پیام هاتون تاکید بیشتری داشته باشید نه خودتون
بیشتر از هر چیزی روی پیام هایی که به مخاطب می خواید انتقال بدید تمرکز کنید . حتی قبل از سخنرانی به پیام هاتون فکر کنید ، به خودتون یاد آوری کنیدکه کار شما فقط انتقال پیام هاست . نه اینکه بیشتر به خودتون فکر کنید و استرس اینو داشته باشید چه جوری دیده می شید مثل استیو جابز یا مثل آنتونی رابینز و… .
۱۱- غیبت و شایعه سازی ، ممنوع
غیبت کردن ، زیر آب زنی ، شایعه سازی و نق زدن ، تو صحبت کردن با دیگران ممنوعه . چیزاهای ناراحت کننده ایی که واستون به وجود اومده رو از یه راه مثبت بیان کنید . به جای غیبت کردن وخرده گرفتن از بقیه ، روی خواسته هاتون تاکید کنید . یادتون باشه نمیشه مردم رو عوض کرد اما میشه خواسته ها رو واضح و روشن مطرح کرد.
البته بعضی موقع ها کنایه می تونه تنش ها رو کم کنه و یا برعکس مخاطب احساس کنه داره بهش توهین میشه . پس اول اطرافیانتون رو بشناسید بعد از کنایه استفاده کنید . البته نباید اجازه بدید کنایه زدن یکی از عادت های رفتاریتون بشه ، فقط گاهی اوقات و در صورتی که مخاطبتون رو می شناسید می تونید از کنایه استفاده کنین.
۱۲- منفیبافی نکنید
تو هر شرایطی که هستید سعی کنید از دادن خبرهایی که باعث ناراحتی ، نا امیدی و افسردگیشون میشه خود داری کنید ، درسته که ممکنه شرایط بدی وجود داشته باشه اما چیزهای مثبتی هم وجود داره . سعی کنید مثبت نگری ، تبدیل بشه به یه عادت .تو بدترین شرایط هم میشه با دادن اطلاعات مثبت به مردم کمک کرد.
واضح صحبت کنید
۱- کلمات رو واضح بگید
وقتی کلمات رو واضح بگید ، مردم صدای شما رو راحت تر می شنون . برای تمرین می تونید صداتون رو ضبط کنید و نسبت به وضوح صدا به خودتون نمره بدید . چیزهایی که میتونه تو این زمینه بهتون کمک کنه ؛ شمرده صحبت کردن ، پایین آوردن صدا ، تقلید از مجری ها ، بازیگرها ، دوبلر ها و…
استفاده از یه تن خاص و یکنواخت باعث میشه که مخاطبتون فکر کنه که اعتماد به نفس پایینی دارید و از صحبت هاتون زود خسته بشه.
مِن مِن کردن هم ممکنه باعث بشه که مخاطب فکر کنه منظورتون رو نمیفهمه و یا اینکه شما خجالتی هستین ، به همین دلیل دنبال راه فرار از صحبت هاتون پیدا می کنه.
۲- نرم تر صحبت کنید
بعضی افراد ناخوداگاه موقع صحبت صداشون بالا میره سعی کنید اون رو بر طرف کنید . چون مخاطب احساس خشونت می کنه و حالت تدافعی می گیره .نکات مربوط به دستور زبان رو رعایت کنید
سعی کنید که جملاتی که تو صحبت هاتون به کار می برید ساختار درستی داشته باشه . اصطلاحات رو کمتراستفاده کنید . مخاطب با جمله هایی که مطابق دستور زبان باشن راحت تر میتونه ارتباط بر قرار کنه.
۳- نکات مربوط به دستور زبان رو رعایت کنید
سعی کنید که جملاتی که تو صحبت هاتون به کار می برید ساختار درستی داشته باشه . اصطلاحات رو کمتراستفاده کنید . مخاطب با جمله هایی که مطابق دستور زبان باشن راحت تر میتونه ارتباط بر قرار کنه.
۴- با اطمینان صحبت کنید
با اطمینان صحبت کنید و منافع و نیازهاتون رو واضح بگید ، البته خواسته های دیگران رو هم در نظر داشته باشید تا خود خواه به نظر نرسید.
۵- احساساتتون رو کنترل کنید
موقع صحبت کردن ممکنه احساساتی بشین . حالا هر احساسی ، اشتیاق ، عصبانیت ، ترس و… این احساسات نباید از حد خودش خارج بشه . صبور باشید و با حوصله به اون چیزایی که واستون مهمه جواب بدین.
۶- وسط صحبت کسی نپرید
اجازه بدید دیگران حرفشون رو کامل بزنن بعد حرفاتون رو بزنید. هیچ وقت وسط صحبت کسی نپرید چون ممکنه پیام ها ناقص برداشت بشه و سو تفاهم به وجود بیاد.
۷- شنونده خوبی باشید
وقتی کسی داره صحبت می کنه تمرکزتون فقط روی حرفای اون شخص باشه نه به اون حرفی که قراره بزنید یا جوابی که می خواید بدید . به صحبت های دیگران علاقه نشون بدین تا اونها هم اشتیاق پیدا کنن صحبت هاتون رو بشنون.
با اعتماد به نفس صحبت کنید
۱- به چیزی که می گید اعتقاد داشته باشین
حتما باید به اون چیزهایی که میگید خودتون اعتقاد داشته باشید و مطمئن باشید که حرفتون کاملا درسته . این باعث میشه دیگران هم راحت تر با شما هم عقیده بشن . البته نباید خود خواه وحق به جانب باشید ، فقط باید تاییدشون رو به عهده مخاطب بزارید.
۲- بر قراری تماس چشمی
تماس چشمی موقع مکالمه نشونه ادب و احترام به طرف مقابله و باعث میشه مخاطبتون به حرفهاتون با دقت بیشتری گوش بده . اگر برای یه جمعی سخنرانی می کنید سعی کنید تو میون اونها افرادی که بیشتر متمرکز هستن رو پیدا کنید و با اونها ارتباط چشمی برقرار کنید این کار باعث میشه اعتماد به نفستون بالا بره و حرف هاتون رو بهتر و واضح تر بگید .اما اگر موقع صحبت کردن نگاهتون رو به پایین باشه یا این ور اون ورو نگاه کنید مخاطب فکر می کنه اعتماد به نفس ندارید یا اینکه حواستون پرته.
۳- از خودتون تعریف کنید
لازم نیست که شما یه آدم کامل و بی نقص باشید . کافی وایسید جلوی آینه و سه تا ویژگی خوب خودتون رو بگید . یا اینکه یه لیست از ویژگی هاتون که فکر می کنید مهمه تهیه کنید . یا اینکه وقت خودتون رو با افرادی بگزرونید که واسشون مهمی و بهتون توجه می کنن ، این کارها باعث افزایش اعتماد به نفس میشه.
۴- شوخی با مخاطب
سعی کنید میون صحبت هاتون شوخی کنید . اگر از نظر فرهنگی مشکلی ندارین می تونید تو اول سخنرانیتون یه لطیفه تعریف کنید . لطیفه تعریف کردن اول سخنرانی باعث اومدن لبخند رو لب مخاطب میشه و جمع رو دوستانه تر وراحت ترمی کنه ، و مخاطب با اشتیاق بیشتری به حرفاتون گوش میده.
۵- نظراتتون رو سوالی نگید
وقتی یه چیزی به شکل سوال پرسیده میشه یعنی اون فرد در مورد اون مسئله چیزی نمی دونه ، یا دنبال اینه که دیگران تائیدش کنن . البته که هیچکدوم از اینها بد نیست ، اما باعث میشه ضعیف به نظر برسید . پس سعی کنید جمله هاتون رو خبری بگید.
۶- شمرده صحبت کنید
تند صحبت کردن باعث میشه نگران به نظر برسید ، کند صحبت کردن هم باعث میشه مخاطب زود خسته بشه . شمرده صحبت کنید سعی کنید تو هر دقیقه ۱۹۰ کلمه به کار ببرید ، انگار با مخطبتون سر میز شام هستید.
۷- توجه به زبان بدن
زبان بدن شما به همون اندازه که کلمات تو انتقال پیام تاثیر دارن ، اهمیت داره . از حرکات و ژست های مختلفی که شما رو صمیمی تر نشون میده استفاده کنید . یادتون باشه زبان بدن شما باید اون چیزی رو که می گید تایید کنه و اعتماد به نفستون رو نشون بده. مثلا بازی کردن با موها ، لباس و.. نشونه عدم اعتماد به نفسه.
۸- از کلمه های به معنی و تکراری استفاده نکنید
استفاده از بعضی عبارت ها مثل ، ” منظورم این بود که …” ،” میشه اینطوری برداشت کرد که …” ،” خب ،حالا ” چیزی به ارزش حرفاتون اضافه نمی کنه و باعث میشه شما نگران به نظر برسید.
۹- لبخند بزنید
لبخند زدن شما رو با اعتماد به نفس تر و صمیمی تر نشون میده.
۱۰- بلند صحبت نکنید
بعض ها با صدای بلند صحبت کردن رو با اعتماد به نفس اشتباه می گیرن. صدای شما باید جوری باشه که مخاطب متوجه حرفاتون بشه اما تن ، ریتم و لحن صدا تو فن بیان مهم تره.
۱۱- تمرین کنید
همونطور که می دونید فن بیان هم مثل هر مهارت دیگه ای نیاز به تمرین داره . انقدر باید تمرین کنید که تبدیل به یه عادت رفتاری توشما بشه . می تونید صداتون رو ضبط کنید و با گوش دادن بهش نقاط قوت تون رو تقویت کنید و نقاط ضعفتون رو از بین ببرید .انقدر تمرین کنید که موفق بشید ، چون موفقیت برازنده شماست.
دیدگاهتان را بنویسید